Letters in de gebouwde omgeving. Ze vallen eigenlijk pas op als je ze niet begrijpt, als je de taal van een land niet spreekt of het schrift heel anders is dan je gewend bent. We zijn gewend aan allerhande aanduidingen in letters in de openbare ruimte. Toch is dat nog niet zo lang het geval. Vroeger waren de meeste mensen analfabeet en had het dus weinig zin om je erf af te sluiten met een bordje 'verboden toegang'. Een grommende hond was effectiever. Teksten op bouwwerken waren voorbehouden aan grafmonumenten of gedenkstenen, zaken die in het dagelijks leven geen allesbepalende rol speelden. De openbare ruimte functioneerde vooral mondeling, mensen communiceerden vooral door middel van het gesproken woord. Het veranderde heel langzaam in de loop van de zeventiende eeuw. De eerste gevelstenen deden hun intrede in het straatbeeld, daarop werd een huisnaam vermeld als een 'huisnummer'. Ook werd het bouwjaar van een bouwwerk steeds vaker op de buitenzijde aangebracht. Later, na 1800, toen het analfabetisme door beter onderwijs wat teruggedrongen was drongen de eerste woorden door in het straatbeeld: 'café' boven de deur van een drinkgelegenheid, huisnummers naast de voordeur.
We hebben ongeveer 70 bijzondere voorbeelden van letters in de gebouwde omgeving in een boek samengebracht. Van Us Nèske tot Grande Maison is een verslag van een bijzondere ontdekkingstocht. Vanuit thuisbasis Maastricht waaiert de tocht uit over de regio. Sittard, Heerlen maar ook bijvoorbeeld Sweikhuizen, Aubel en Luik. Het aanbod is onvoorstelbaar groot. De selectie is vooral gebaseerd op diversiteit in uitingsvormen en toepassingen, en het resultaat is een verzameling die uiteenloopt van grootse graffitikunst tot minuscule fabrieksplaatjes.
Van Us Nèske tot Grande Maison
Gonnie Meijer en Paul Tieman
uitgave van Boekenplan, Maastricht
ISBN 978 90 8666 073 5
Het boek is te bestellen bij elke boekhandel of rechtstreeks bij de uitgeverij: www.boekenplan.nl
