Horizontalen&Verticalen

Monumentale bouwwerken staan nooit op zichzelf. Ze spelen een samenspel met hun omgeving. De Maastrichtse Sint Servaasbasiliek is ondenkbaar zonder het Vrijthof; cementfabriek Enci in dezelfde stad zou niet eens kunnen bestaan zonder de Sint Pietersberg. Zo heeft elk monument zijn eigen speciale betekenis in de omgeving waarin het staat. Soms wordt zo'n omgeving zelfs aangepast aan het bouwwerk. Zo kreeg de Markt zijn huidige vorm rond 1660, omdat architect Post het plein bedacht als omlijsting van het stadhuis. Zelfs bomen speelden een rol in zijn ontwerp.

In de beleving van een monumentaal gebouw zijn zichtlijnen vaak belangrijk. De weg van Tongeren naar Maastricht is een voorbeeld van zo'n zichtlijn of zicht-as. Aan beide einden van de weg heeft de reiziger zicht op een Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Dat is geen toeval. Veel van dit soort wegen werden rond 1800 bewust gericht op bakens in het stadslandschap.

Maastricht is rijk aan zichtlijnen. Spontaan ontstaan of bewust ontworpen. Over een twaalftal van die zichtlijnen gaat de tafelexpositie Horizontalen&Verticalen. We hebben gekozen voor een andere expositievorm dan gebruikelijk: collages in kleine kijkdozen. We vonden die eeuwenoude vorm de beste om de zichtlijnen hun eigen verhaal te laten vertellen, voor even losgemaakt uit het stadsgedruis. Het zijn een beetje nostalgisch ogende kijkdozen van golfkarton. Het materiaalgebruik roept bij onverwacht veel mensen jeugdherinneringen op.

Na een eerste weekeinde in september is Horizontalen&Verticalen nu voor langere tijd te zien bij het 'gemeenteloket', de plek waar elke inwoner van Maastricht af en toe moet zijn voor een paspoort, rijbewijs, vergunning, ontheffing en andere ambtelijk te regelen zaken. Maar mensen die alleen voor de expositie komen mogen er vast ook in. Ze hoeven dan zelfs geen nummertje te trekken.

Horizontalen&Verticalen
vanaf maandag 17 november 2008, Mosae Forum, Maastricht
openingstijden, routebeschrijving, enz:
zie www.maastricht.nl/maastricht/show/id=40921
en
http://www.maastricht.nl/maastricht/show/id=353638&

Saaibestrijding op het www

Internet is een geweldig medium. Vooral als je jezelf erop ontdekt:

http://mensrag.com/2008/10/29/read-it-rag-the-saaibestrijding-project/

Voor het Saaibestrijding-project zelf www.saaibestrijding.blogspot.com

Schouwburgwerk

Een heel speciale opdracht ontving ik afgelopen voorjaar van de Stadsschouwburg Sittard-Geleen: het illustreren van het jaarprogramma 2008-2009, en het uitwerken van een omslagontwerp. Op basis van de 'theaterreeks' tekeningen ontstonden er bijna veertig spotprenten over zowat alles wat zich afspeelt in een middelgrote schouwburg als die van Sittard. De prenten zijn in technisch opzicht helemaal gemaakt met het oog op een zo eenvoudig mogelijke verwerking door de drukker die 35000 van die brochures in korte tijd op papier moest zien te krijgen. Toen de brochure klaar was vond directeur Pierre Gorissen van de schouwburg het jammer om de tekeningen zomaar op te bergen en ze prijs te geven aan vergetelheid. Hij verzocht me ze te verwerken in een object of installatie die een permanente plek zou krijgen in de schouwburgfoyer. Zijn vraag leidde tot een samenwerking met textielkunstenaar Neta Amir, die een zevental miniatuurtheaters voorzag van de nodige gordijnen en podia. Daarop treden de spotprenten voor de beschouwer op. Elk op hun eigen manier en enigszins thematisch georganiseerd.

3 van de Thirty somethings

Eenieder heeft het recht om vrij deel te nemen aan het culturele leven van een gemeenschap, om te genieten van kunst...
Dit is een deel van Artikel 27 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Met hoofdletters, inderdaad. Art27, een organisatie met niet geheel toevallig deze naam, heeft een aantal kunstenaars uitgenodigd een eigenzinnige kijk te creëren op de artikelen uit de Verklaring. Ik heb de eer één van die kunstenaars te zijn die mogen deelnemen aan de reizende tentoonstelling Thirty Somethings.
Mijn bijdrage is een opbouwend-kritische. Geheel vrijwillig heb ik me opgeworpen als verdediger van Afgevallen Rechten: de artikelen uit de Verklaring die door geen enkele van de deelnemers werden verkozen als ondergrond voor een werk. Met die keuze wil ik het signaal afgeven dat de Verklaring geen grabbelton is waaruit nooit te pas en altijd te onpas een of ander mensenrecht afgezonderd kan worden. De politiek doet dit maar al te vaak; mensenrechten die 'even niet uit komen' worden weggemoffeld of verzwegen. Een kunstenaar of tentoonstellingsmaker die zich betrokken voelt bij de geest van de Verklaring moet naar mijn overtuiging niet in dezelfde valkuil stappen. De Verklaring is een geheel, alle woorden en artikelen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en moeten altijd in hun geheel worden beschouwd. Het selecteren van je 'favoriete artikel' is daarmee per definitie strijdig.

Er bleven een drietal artikelen achter in de grabbelton, nadat de andere deelnemers er hun favoriete artikel uitgehaald hadden. Het bleken niet de minste. De artikelen 8, 9 en 11 zijn juridisch getinte artikelen waaraan de mens rechten kan ontlenen indien andere rechten geschonden worden. Ze behoren tot de meest fundamentele. In mijn bijdrage tot de tentoonstelling heb ik ze echter niet inhoudelijk benaderd. Ik ben immers een kunstenaar, geen illustrator. De drie objecten, Fragmenten uit het Achtste, Tiende en Elfde Deel van de Verklaring over de Constructie van Menselijkheden, zijn onderling, en met alle andere Artikelen van de Universele Verklaring uitwisselbaar. Ik presenteer ze als laatst overgeblevenen van een reeks, die de hele Verklaring beslaat.

Bijzonder voor mijn werk is de grote rol die de fotografie in de objecten speelt. Hoewel ik heel veel werk met fotografie pas ik dit slechts sporadisch toe in objecten. Voor het eerst heb ik digitaal bewerkte afdrukken gebruikt. Inderdaad, van mijn eigen hand, letterlijk en figuurlijk.

De expositie Thirty Somethings is te zien in de lokalen van De Luchtballon, Kortstraat 19 in Heusden-Zolder (B). Van 1 tot en met 16 november 2008, telkens van 13.00 tot 18.00 uur. Toegang is uiteraard gratis, en er is voorzien in een gezellig café. Art27 heeft als gewoonlijk voorzien in een groot aantal nevenactiviteiten. Zie daartoe de website www.artikel27.be
Voor de enige echte Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zie de website http://www.unhchr.ch/udhr/lang/dut.htm