woensdag 19 oktober 2011

Elf verwonderingen van plaats en tijd








1
een stukje lopen
de menselijke maat
opzien naar

2
vertekenend spiegelt de stad zich in het blikveld

3
het verstillend uitspreken van stenen

4
fiets even naar het park
daar is het voorjaar geurend vol

5
kleine wandeling
gaande komende
ver-beeldende tijdloosheden

6
kijk
de stroom van nu naar toen

7
bewustwording van plaats vooruitkijkend ervaren

8
de straten, pleinen en bruggen
leiden altijd weer
terug naar de zomerzon

9
een flinke zon
kracht en tempo
en weer terug

10
vergrotend keren de eeuwen om

11
's middags
vanuit dit moment

Stukjes uit een verhaal? Poëzie? Of een wonderlijke beschrijving van plaats en tijd?

Dat laatste komt nog het dichtst bij de werkelijkheid. Het kunstwerk in elf delen dat de gang van de verpleegunit van woonzorgcentrum De Beyart in Maastricht sinds een aantal maanden kenmerkt haalt de stad in huis. Figuurlijk, bijna letterlijk zelfs. Met de prachtige foto's die de broeders in de loop van de jaren in Maastricht hebben gemaakt als uitgangspunt heb ik elf denkbeeldige wandelingen opgebouwd. Elke wandeling heeft de Beyart als uitgangspunt en voert naar een keerpunt dat me door een treffende foto werd aangereikt. Soms was dat een dromerig zomerzicht op de Maas, soms een school van de broeders. Maar het kon ook een stemmingsvol hoekje van de tuin zijn. Om de foto's tot wandelingen te maken heb ik nieuwe foto's gemaakt. Heel veel, om zorgvuldig te kunnen selecteren. De nieuwe foto's laten straatbeelden zien die een impressie van rust bevatten zonder zielloos leeg te worden. Je ziet op de foto's daarom altijd wel wat beweging. Wandelaars en fietsers, auto's, lossende vrachtwagens. De opnamen zijn steeds op dezelfde manier gemaakt: vanuit de bebouwing terugkijkend in de richting van de Beyart. Daarmee geef ik uitdrukking aan de verandering van tijdsbeleving die de bewoners van de verpleegunit vaak meemaken. Een verder verleden dat helderder wordt naarmate het heden steeds meer vervaagt. Terugkijken wordt vooruitzien.

De gelaagdheid van het kunstwerk beperkt zich niet tot de foto's. De opbouw van de panelen, het materiaalgebruik, de beschildering, de lijntekeningen en de tekstregels vormen allemaal een deel van de dienstbare identiteit van de panelen.
Een paar voorbeelden: het leven verloopt slechts gedeeltelijk door sturing van het menselijk bewustzijn. Dat aspect is zichtbaar in de omlijsting van hergebruikt, enigszins onregelmatig bewerkt hout met hier en daar een onvoorspelbare knoest of een oud schroefgat. De niet-dekkende beschildering heeft er ook mee te maken. De karakteristieke identiteit van de Beyart komt terug als dunne, elkaar kruisende lijnen in kleurpotlood die het woord religie aanreiken, maar ook méér dan dat. De dienstbare functie van het kunstwerk wordt geopend doordat de foto's niet ingekaderd zijn aan de zijde van de kamerdeuren, en de panelen 'warm omarmend' opgebouwd zijn. Tot slot is het hele werk uitgevoerd in precies dezelfde kleuren als het schilderwerk in de gang. Daarmee geef ik uitdrukking aan mijn opvatting dat kunstwerken moeten communiceren door zich fluisterend in te voegen in hun omgeving.

Meestal gebruik ik deze website om publiekstoegankelijke projecten te belichten. Privé-opdrachten plaats ik niet op internet. Voor de elf panelen voor De Beyart maak ik een uitzondering. Het is een belangrijke opdracht en een uitgebreid bericht is daarom op zijn plaats. Uitgebreid, omdat u niet de mogelijkheid heeft om het werk in werkelijkheid te aanschouwen. De panelen zijn alleen bestemd voor de bewoners, hun bezoekers en het personeel van de verpleegunit. De rest van de wereld kan er dus niet naar gaan kijken!

Voor meer over De Beyart: www.debeyart.nl