Monumentale bouwwerken staan nooit op zichzelf. Ze spelen een samenspel met hun omgeving. De Maastrichtse Sint Servaasbasiliek is ondenkbaar zonder het Vrijthof; cementfabriek Enci in dezelfde stad zou niet eens kunnen bestaan zonder de Sint Pietersberg. Zo heeft elk monument zijn eigen speciale betekenis in de omgeving waarin het staat. Soms wordt zo'n omgeving zelfs aangepast aan het bouwwerk. Zo kreeg de Markt zijn huidige vorm rond 1660, omdat architect Post het plein bedacht als omlijsting van het stadhuis. Zelfs bomen speelden een rol in zijn ontwerp.
In de beleving van een monumentaal gebouw zijn zichtlijnen vaak belangrijk. De weg van Tongeren naar Maastricht is een voorbeeld van zo'n zichtlijn of zicht-as. Aan beide einden van de weg heeft de reiziger zicht op een Onze-Lieve-Vrouwebasiliek. Dat is geen toeval. Veel van dit soort wegen werden rond 1800 bewust gericht op bakens in het stadslandschap.
Maastricht is rijk aan zichtlijnen. Spontaan ontstaan of bewust ontworpen. Over een twaalftal van die zichtlijnen gaat de tafelexpositie Horizontalen&Verticalen. We hebben gekozen voor een andere expositievorm dan gebruikelijk: collages in kleine kijkdozen. We vonden die eeuwenoude vorm de beste om de zichtlijnen hun eigen verhaal te laten vertellen, voor even losgemaakt uit het stadsgedruis. Het zijn een beetje nostalgisch ogende kijkdozen van golfkarton. Het materiaalgebruik roept bij onverwacht veel mensen jeugdherinneringen op.
Na een eerste weekeinde in september is Horizontalen&Verticalen nu voor langere tijd te zien bij het 'gemeenteloket', de plek waar elke inwoner van Maastricht af en toe moet zijn voor een paspoort, rijbewijs, vergunning, ontheffing en andere ambtelijk te regelen zaken. Maar mensen die alleen voor de expositie komen mogen er vast ook in. Ze hoeven dan zelfs geen nummertje te trekken.
Horizontalen&Verticalen
vanaf maandag 17 november 2008, Mosae Forum, Maastricht
openingstijden, routebeschrijving, enz:
zie www.maastricht.nl/maastricht/show/id=40921
en
http://www.maastricht.nl/maastricht/show/id=353638&
